İngiltere’de sahilde yürürken ya da tarlada gezinirken gözünüze eski bir madeni para mı ilişti? O eski gibi görünen parça sizi servet sahibi de yapabilir, yasal sorunlarla da baş başa bırakabilir çünkü Birleşik Krallık’ta bulunan tarihi eser niteliğindeki her obje için yasal sorumluluk söz konusu.

14 GÜNDE BİLDİRMEZSENİZ HAPSE GİREBİLİRSİNİZ

1996 tarihli Hazine Yasası'na göre İngiltere ve Galler'de ikamet eden bir kişi, bir objenin “hazine” olabileceğinden şüphelenirse, bunu 14 gün içinde yetkililere bildirmekle yükümlü. Bu süre, bulduğunuz gün değil; nesnenin değerini veya geçmişini fark ettiğiniz andan itibaren işliyor. Bildirim yapılmaması hâlinde sınırsız para cezası ya da 3 aya kadar hapis cezası uygulanabiliyor.

HAZİNEDEN KASTEDİLEN NEDİR?

İngiliz hükümetinin tanımına göre bir nesne, aşağıdaki kriterleri sağlıyorsa “hazine” olarak kabul ediliyor. En az %10 oranında altın veya gümüş içeren ve 300 yıldan eski metal eşyalar. Aynı yerde bulunan, tarih öncesi dönemden kalma iki veya daha fazla metal parça. 300 yıl öncesine ait ve toplu halde bulunan madeni paralar. Bir “hazine”nin yanında bulunan diğer küçük parçalar, malzeme fark etmeksizin rapor edilmek zorunda. Ayrıca, 30 Temmuz 2023 itibarıyla geçerli olan yeni düzenlemeyle birlikte; en az 200 yıllık ve arkeolojik ya da kültürel açıdan önemli sayılan objeler de “hazine” kapsamına alınabiliyor.

BULUNDUYSA NE OLACAK?

Hazine olduğundan şüphelendiğiniz bir nesneyi yetkililere (Buluntu İrtibat Görevlisi veya müze küratörü) bildirmeniz gerekiyor. Sürecin devamında ise nesne uzmanlarca inceleniyor ve bir rapor hazırlanıyor. Eğer hazine olarak sınıflandırılırsa, Kültür, Medya ve Spor Bakanlığı’na sunuluyor. Bir müze satın almak isterse, değer tespiti yapılıyor ve ödül belirleniyor. Bu ödül, buluntu sahibi, arazi sahibi ve ilgili diğer taraflar arasında paylaştırılıyor. Ancak iyi niyetli davranmayan, yani gizleyerek bulan ya da izinsiz giren kişiler ödülden mahrum kalabiliyor.

MÜZE ALMAZSA NE OLUR?

Eğer bulduğunuz eşya hazine sayılmaz ya da hiçbir müze almak istemezse, nesne size geri iade ediliyor. Ancak arazi sahibiyle anlaşmazlık yaşanırsa, 28 gün içinde itiraz etme hakkı bulunuyor. Bu süreç boyunca nesne, resmi makamların gözetiminde tutuluyor.